Waarom storytelling zo goed beklijft

"Onder de indruk, een indringende invloed op cursisten, niet verwacht dat storytelling dit kon doen."

Het linkt de kennis en vaardigheden die je hebt aan elkaar, zodat het indruk maakt en je het niet meer vergeet.

Toen ik de storytelling over de klassieke-shock-bij-EHBO-cursus schreef, deed ik dat met de LOTUS in mijn achterhoofd. Als een LOTUSslachtoffer shock uitbeeldt is dat een geweldige ervaring voor de cursist. Zo kort als het duurt zegt genoeg over iemands situatie; beangstigend echt. De LOTUS beeldt een scène uit het totaalplaatje, want shock is iets wat ontstaat en steeds erger wordt. Een LOTUS kan niet het gehele verloop laten zien. Met storytelling is er geen LOTUS maar een pop en toch kun je het onderwerp shock volledig laten ervaren. 

Dat is wat storytelling doet. Een zelflerende verhaal uit een echte situatie die toch veel indruk maakt en beter beklijft omdat je er beeld bij krijgt. 

Kaartje met tekst en afbeelding storytelling

Hoe het kan

Ik heb het opgezocht en dit is wat ik vond.

  • Een verhaal trekt je mee in de ervaring, waardoor je niet alleen met je intellectuele brein actief bent, maar ook emotioneel betrokken raakt. Je kunt je dit voorstellen.
  • Je verplaatst je als lezer in het perspectief van een ander, wat jou een rijkere ervaring oplevert, zonder dat de instructeur je iets leert. Een zelflerende situatie. De instructeur faciliteert leren middels storytelling.
  • Als het om emoties gaat is ons brein extra alert. Daardoor worden verhalen veel beter onthouden dan feitelijk informatie in de vorm een reguliere voordracht zoals een opsomming op het scherm.
  • Het verhaal en de enscenering stimuleert de verbeeldingskracht waardoor cursisten menselijke ervaringen kunnen verkennen, hun emotionele intelligentie kunnen ontwikkelen, empathie kunnen vergroten en een betere hulpverlener kunnen worden.
  • In een verhaalwereld stellen mensen zich makkelijker open voor iets nieuws, dat ze nog niet kennen. Vaak reageren ze wat minder kritisch dan op 'gewone' informatie. Via de verhaalvorm kun je daarom ook informatie toegankelijk maken die cursisten moeilijk of lastig vinden. De cursist kan op de rewind-knop drukken zo vaak als nodig is.

Bronnen als google en ChatGPT helpen me met deze verklaring voor je op papier te zetten. Maar ervaar het zelf wat het voor het onderwijs kan betekenen. Dat heb ik ook gedaan. 

Post-it met Tell me more tekst

Blended learning

Er gaat niets boven een goede LOTUS, want dan is het zo echt als mogelijk is. Toch moeten we rekening houden met élke cursist en een gevarieerd mogelijk programma aanbieden. 

In mijn begintijd vond men LOTUS eng. Twee avonden per jaar stonden ingepland mét LOTUS. Dan waren er amper cursisten. 

Storytelling is vernieuwend, een leerstijl die ook past in het rijtje van leervormen. 

Een goede les is een mix van het totaalaanbod,  waarin altijd alle leervormen worden aangeboden. Naast de LOTUS ook bijvoorbeeld een theorieopdracht, een spelvorm én een ervaring met storytelling. Voor elk wat wils.

Verhalen zullen aanslaan bij cursisten die geprikkeld worden door verbeelding, taal, zintuigelijke prikkeling en avontuur. Ze houden vaak van nieuwe dingen ontdekken bij zichzelf en van een nieuw aanbod in het EHBO-onderwijs. 

Storytelling is minder geschikt voor abstracte  denkers en voor cursisten die van helder instructies houden. Maar het is niet erg dat het niet voor iedereen werkt. Zo houd ik niet van spelletjes zonder praktische oefeningen.

Voorbeeld tas met storytelling opdrachten

Zelf je storytelling verhaal maken

Dit is pas echt een uitdaging voor de instructeur, maar wel een leuke!

Mijn storytelling staat op een kaartje, met een paar plaatjes ter verduidelijking en een pop als slachtoffer. Goed genoeg voor de beeldvorming en zeker waar het jonge kinderen betreft.  In elk verhaal staan de opdrachten erbij. Zo kan er geoefend worden met hulpverlening bij shock, bij diabetes, bij een astma-aanval en bij een allergische reactie.

Voorbeelden genoeg. Bij shock ligt de nadruk op 112 bellen, het slachtoffer neerleggen en toedekken. Dat moet uit het verhaal komen, dat moet geoefend worden en dat moet men zich later kunnen herinneren. 

Zo kun je over letterlijk elke situatie een storytelling opdracht schrijven. 

Je kent waarschijnlijk genoeg echte praktijk-verhalen en voorbeelden van hulpverlening om te laten oefenen. Afhankelijk van het doel wat je wilt laten ervaren en toepassen kun je zelf je eigen storytelling verhaal schrijven. Verwerk hierin alle opdrachten die uitgevoerd moeten worden. 

  • Een goed verhaal is een verhaal waarin het verbeeldingsvermogen van je cursist zoveel mogelijk wordt geactiveerd. Leg attributen neer die van invloed zijn. Pinda's, bril, is zwanger of obese, een bebloed mes. Veel kan makkelijk en snel geënsceneerd worden.
  • Mijn voorkeur gaat niet naar oplezen maar naar aanhoren van het verhaal. Voor een voice-over kan je bijvoorbeeld gewoon de dictafoon van je smartphone gebruiken. Of zet het online en maak er een QR-code van. Gebruik de middelen die je voorhanden hebt en de software die voor jou het beste werkt.
  • Gebruik ook plaatjes bij verhalen: bijvoorbeeld het speelt zich af in een caravan en het regent. Dit was de oorzaak van een kookmonoxide vergiftiging toen het begon te regenen terwijl men aan het BBQ'en was. Foto caravan en BBQ-pit of wellicht een video-fragment met geluid. Een kwestie van goede voorbereiding. In de storytelling de Rautekgreep verwerken en voor je het weet heeft de hulpverlener na wat nodige andere acties, iemand met behulp van de rautekgreep uit de caravan gered. 

Eenmaal de tijd en energie erin gestoken, heb je een eigen storytelling verhaal waarbij je als instructeur een stap terug kunt doen in je les of andere dingen kunt doen. Kleine groepjes van 3 personen werkt goed, dus storytelling is vooral geschikt ook binnen een oefencircuit/carrousel. En hoewel ik het me kan voorstellen maar er geen ervaring mee heb, zou het ook kunnen werken voor het onderdeel brand en ontruiming.

Je hoeft niet alles zelf altijd te blijven uitleggen of uitvragen. Je hoeft niet alles overal te kunnen waarnemen of het wel goed gaat.

Cursisten kunnen zelfstandig leren. Probeer het eens. 

Foto van kaartje storytelling bij diabetes

Kennis en ervaring delen

Word ook lid van het LeVi-platform en deel je kennis en ervaring zoals ik dat doe. Je krijgt er veel rijkdom voor terug. De knop vind je rechts bovenaan de pagina.

Met collegiale groet, Lilian Kelly